Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι απαραίτητες για τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου, δεδομένου του ρόλου τους στην παραγωγή νευροδιαβιβαστών. Σε ενήλικες, τα χαμηλά επίπεδα βιταμινών Β έχουν συσχετιστεί με προβλήματα εσωτερικευμένης συμπεριφοράς όπως κατάθλιψη, ενώ η συμπληρωματική χορήγηση με Β6 και φυλλικό οξύ έχει δείξει ότι βελτιώνει τα συμπτώματα κατάθλιψης και αυξάνει την αποτελεσματικότητα των αντικαταθλιπτικών και άλλων ψυχιατρικών φαρμάκων. Το 50% των διαταραχών ψυχικής υγείας των ενηλίκων έχει έναρξη πριν την ηλικία των 14, ενώ το 75% έχει ξεκινήσει πριν την ηλικία των 24. Ο γρήγορα αναπτυσσόμενος νεαρός εγκέφαλος είναι πιθανώς πιο ευαίσθητος σε τροφικές ανεπάρκειες και υπάρχουσες μελέτες έχουν προτείνει ότι η πρόσληψη βιταμινών επηρεάζει την εσωτερικευμένη και εξωτερικευμένη συμπεριφορά των εφήβων. Ωστόσο, μέχρι σήμερα μόνο δύο επιδημιολογικές έρευνες έχουν εξετάσει τη σχέση τεσσάρων βιταμινών Β με την κατάθλιψη σε εφήβους, και έχουν καταλήξει σε αντιφατικά αποτελέσματα.
Αυστραλοί ερευνητές επεδίωξαν να εξετάσουν τη σχέση ανάμεσα στις 8 βιταμίνες του συμπλέγματος Β και τα προβλήματα ψυχικής υγείας και συμπεριφοράς (εξωτερικευμένης και εσωτερικευμένης) 17χρόνων εφήβων, διεξάγοντας μια συγχρονική ανάλυση κατά το 17ο έτος παρακολούθησης της West Australian Pregnancy Cohort (Raine) Study. Η διατροφική πρόσληψη μετρήθηκε μέσω ερωτηματολογίου συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων, ειδικά σχεδιασμένου ώστε να επιτρέπει τον υπολογισμό της πρόσληψης βιταμινών Β. Η ψυχική υγεία αξιολογήθηκε με χρήση του Youth Self Report (YSR), το οποίο μετράει την συνολική, εσωτερικευμένη (απόσυρση/ κατάθλιψη) και την εξωτερικευμένη (επιθετικότητα/ παραβατικότητα) συμπεριφορά. Οι συσχετισμοί ανάμεσα στις βιταμίνες Β και την ψυχική υγεία αναλύθηκαν μέσω πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης.
Τι δείχνουν οι έρευνες
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι οι έφηβοι του υψηλότερου τεταρτημόριου για προβλήματα ψυχικής υγείας και συμπεριφοράς, ήταν λιγότερο πιθανό να ασκούνται συστηματικά, είχαν υψηλότερο ΔΜΣ και υψηλότερη κατανάλωση αλκοόλ, προέρχονταν πιο συχνά από οικογένειες με χαμηλό εισόδημα και ήταν πιο πιθανό να έχουν μητέρα που αντιμετώπιζε πρόβλημα ψυχικής υγείας. Ανάλυση, ρυθμισμένη ως προς τους παραπάνω συγχυτικούς παράγοντες, έδειξε ότι η χαμηλή πρόσληψη βιταμινών B1, B2, B3, B5, B6 και φυλλικού σχετίζεται με υψηλότερα σκορ εξωτερικευμένης συμπεριφοράς (p≤0,05), όπως επιθετικότητα και παραβατική συμπεριφορά. Επίσης, η μειωμένη πρόσληψη βιταμίνης Β6 και φυλλικού συσχετίστηκε με υψηλότερα σκορ εσωτερικευμένης συμπεριφοράς (p≤0,05), όπως κατάθλιψη, άγχος και κοινωνική απόσυρση.
Η παρούσα συγχρονική μελέτη καταδεικνύει μια συσχέτιση ανάμεσα στη χαμηλή πρόσληψη βιταμινών Β και στην ύπαρξη προβλημάτων ψυχικής υγείας και συμπεριφοράς, υποστηρίζοντας ότι η φτωχή διατροφή μπορεί να συμβάλει στην παθογένεια ψυχικών διαταραχών σε εφήβους. Ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να ισχύει το αντίστροφο: η ύπαρξη προβλημάτων ψυχικής υγείας και συμπεριφοράς να οδηγεί το άτομο σε φτωχές διατροφικές επιλογές. Επίσης, δεν είναι γνωστό εάν η επίδραση αυτών των επιλογών σε ηλικίες που συνεχίζεται η ανάπτυξη του εγκεφάλου, έχει μακροχρόνια επίδραση στην ψυχική υγεία του ενήλικα, αλλά ούτε και αν μπορεί να αντιστραφεί μέσω διατροφικών αλλαγών. Ο σχεδιασμός της μελέτης δεν είναι δυνατό να υποστηρίξει ότι η ελλιπής πρόσληψη βιταμινών Β αποτελεί αιτία πρόκλησης προβλημάτων ψυχικής υγείας και συμπεριφοράς. Όταν λαμβάνεται όμως υπόψη σε συνδυασμό με προηγούμενες μελέτες, ενισχύει τη σχέση ανάμεσα στην πρόσληψη θρεπτικών συστατικών και την ψυχική υγεία. Ωστόσο, ο ρόλος των βιταμινών Β απαιτεί σαφώς περαιτέρω διερεύνηση, ιδανικά μέσω τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών.
Γεωργια Ρουσινου
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc., RD
Η Γεωργία Ρουσινού είναι Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, με μεταπτυχιακή ειδίκευση (MSc) στην Κλινική Διατροφή. Δραστηριοποιείται ως ελεύθερη επαγγελματίας και παρέχει διαιτολογικές υπηρεσίες σε γραφείο στο Ξυλόκαστρο.
.jpg
)
